Een nieuw dilemma voor de milieubeweging (en andere bewegingen). Je wilt een actie “met ballen”, moet je dan eerst de soep rond die ballen verwijderen of mag de soep ook onderdeel zijn van die actie. Recent is in Londen voor de laatste optie gekozen en zo raakte een schilderij van Vincent van Gogh besmeurd met tomatensoep. Hoewel ook weer niet echt. Vooral de lijst kwam onder de tomatensoep te zitten. En de glasplaat die het schilderij moest beschermen tegen aanvallen met bijvoorbeeld tomatensoep en dat ook keurig deed. De actie heeft inmiddels navolging gekregen. Na van Gogh waren Monet en Vermeer aan de beurt en inmiddels is ook het skelet van een dinosaurus tot doelwit verheven. Als je niet oplet kan het een dure actie worden. De schilderijen zijn stuk voor stuk miljoenen waard. Maar de actievoerders lijken zich daarvan bewust en kiezen steeds schilderijen die zijn beschermd door een glasplaat. Tot nu toe ….!
De waarde van de schilderijen speelt natuurlijk een rol. De vraag die de klimaatactivisten erbij stellen is wat er meer waard is: het leven of een schilderij? Maar voor de rest kunnen die schilderijen er weinig aan doen. Ze lijken gekozen omdat ze vooral gemakkelijk te bereiken doelwitten zijn. Alleen de dino staat symbool voor een uitgestorven soort en uitsterven is iets waarmee de mensheid momenteel ook “aan het spelen” is. Musea reageerden al terecht dat zij juist steeds meer aandacht besteden aan het milieu. Er zijn geregeld exposities rond dit thema. Niet vreemd want kunst is nogal eens een reflectie op wat er speelt in de wereld.
Het doet een beetje denken aan sportwedstrijden als marathons en wielerwedstrijden die ook geregeld als doelwit worden gekozen. Ook zo’n makkelijk doelwit, want een parcours van tientallen tot meer dan 200 kilometer kun je natuur bewaken. Al zou je bij deze sportwedstrijden kunnen zeggen dat ze een grote impact hebben op het milieu.
Maar wat moeten we nu met deze acties? Dat ze de publiciteit halen hebben we gezien. Maar zijn ze daarmee ook effectief? Een vergelijk dringt zich op met de boerenacties bij bijvoorbeeld het huis van minister van de Wal. Ook veel publiciteit, maar of ze de boeren veel extra aanhang hebben bezorgd….? Het grote gevaar is dat de discussie vervolgens vooral gaat over de actie methode en niet over het doel van de actie. Oftewel: er wordt nu vooral gediscussieerd over het besmeuren van schilderijen en niet over het klimaat.
Eén punt moet mij als kunstliefhebber en wielerfan van het hart. Door steeds deze actiedoelen te kiezen loop je de kans om als bijeffect deze actiedoelen – in dit geval musea en wielerwedstrijden – te beschadigen. Deze zullen zich willen beschermen en minder toegankelijk worden. Of sponsoren zijn minder bereid er geld in te investeren. En dat lijkt me sowieso een ongewenst bijeffect.
RA 30-10-22