Op de middelbare school bij één van de eerste economielessen leer je het al. Als een goed schaars wordt, wordt het duurder. Er zijn meer mensen die het willen kopen dan het voorhanden is en dus zit de verkoper in een machtspositie en kan de prijs worden verhoogd. Maar in een echte markt zullen anderen dat zien en het goed ook gaan produceren, zodat ze een graantje mee kunnen pikken. Het aanbod wordt groter en dus gaat de prijs weer omlaag. En zo ontstaat er een soort van evenwicht, ook wel prijsmechanisme genoemd.
Nou loop ik al een tijdje mee en ik kan me herinneren dat er al in de jaren ‘70 op gewezen werd dat dit verhaal in het geval van fossiele brandstoffen, zoals aardolie en aardgas, deze vlieger niet opgaat. De mens kan immers geen aardolie en aardgas produceren. Dat heeft de aarde in miljoenen jaren voor ons gedaan. Het enige wat wij kunnen is er meer of minder van uit de grond halen. En op die manier het prijsmechanisme nabootsen. Wachten tot de aarde nieuwe heeft gemaakt is geen optie.
In 1972 was er in Rome al een club van wetenschappers die erop wezen dat de voorraad fossiele brandstoffen eindig was. En hoewel hun rapport “grenzen aan de groei” behoorlijk wat aandacht kreeg is er opvallend weinig mee gebeurd. Ook toen gold blijkbaar al “wie dan leeft, wie dan zorgt”. Alternatieve energievormen als zon en wind bestonden al, maar werden vooral gezien als ongeschikt om het probleem op te lossen. Je had vooral grote centrales nodig die door grote bedrijven werden beheerd. Vonden vooral ook die grote bedrijven. Ja kernenergie, dat ging. Dat kun je immers ook in grote centrales maken.
Anno 2022 doen we of het door Rusland en vooral Poetin komt dat we een energiecrisis hebben. Het zal mij niet verwonderen als een over een aantal jaren de analyse anders wordt. Dat we gaan zien dat het grote probleem is dat we jarenlang de waarschuwingen van de Club van Rome niet serieus hebben genomen. En dat Poetin’s oprispingen ons daar nu voor het eerst heel nadrukkelijk mee confronteert. Door Poetin is de prijs van aardgas en aardolie snel gestegen, maar dat die prij s zou gaan stijgen was niet moelijk te voorzien. Daarop inspringen kennelijk wel.
Poetin zou uiteindelijk wel eens een zegen voor de mensheid kunnen zijn. In dit opzicht dan, want ik kan me niet voorstellen dat er buiten Rusland (en een enkeling in Wit Rusland) veel mensen zijn die hem als een zegen zien. Maar door zijn oprispingen heeft de omschakeling naar duurzame energie een enorme impuls gekregen. Iets dat noch de oliecrisis in de jaren ‘70 noch de klimaatcrisis is gelukt.
22-10-22 RA