De uitslag van de verkiezingen kan ik hier natuurlijk niet negeren. En met mijn achtergrond bij een milieuorganisatie is het natuurlijk ook wel duidelijk dat ik niet heel blij ben geworden van de uitslag. Het is niet moeilijk te voorspellen dat er een rem zal worden gezet op het klimaatbeleid, terwijl we daar eigenlijk al te langzaam gaan.
Wilders is duidelijk: het klimaatbeleid wordt afgeschaft zodat we dit geld kunnen besteden aan de gewone Nederlanders. Andere potentiële coalitiepartijen staan ook niet per se te juichen bij een vooruitstrevend klimaatbeleid, maar accepteren tenminste dat er iets moet gebeuren. Waarmee het probleem van de komende kabinetsformatie ook in een notendop is weergegeven.
Als partijen een verschillende mening hebben over hoe scherp klimaatdoelen geformuleerd moeten worden, kun je onderhandelen over een compromis. Maar hoe kom je tot een compromis als de één wel en de ander niet wil? En er zijn natuurlijk meer thema’s waar de mening van de PVV behoorlijk haaks staat op de mening van zo ongeveer alle andere partijen. Immigratie en cultuur zijn er bijvoorbeeld twee. Je kunt niet de NOS een beetje of half afschaffen.
De nadruk in de media ligt wellicht op de vraag in hoeverre andere partijen genegen zijn de PVV tegemoet te treden, maar dezelfde vraag ligt natuurlijk bij deze partij. Dus ook de PVV zelf moet met de billen bloot. Want ze mag dan de grootste partij zijn, ook binnen een coalitie blijft ze een minderheid. De grootste minderheid, maar nog steeds een minderheid. En zal dus compromissen moeten sluiten.
Ondertussen heeft VVD-leider Yesilgöz aangegeven niet in een kabinet te willen stappen. Vooral gezien het verlies dat de partij leed. Ik heb het altijd een wat vreemde gedachte gevonden dat partijen zoveel waarde hechten aan winst of verlies. Het zou er vooral om moeten gaan hoeveel aanhang een partij heeft. De VVD heeft nog steeds meer aanhang dan Nieuw Sociaal Contract van Omtzigt en hoort volgens mij dus eerder in het kabinet thuis. Simpel lijkt me.
Maar misschien is het wel gewoon heel slim van Yesilgöz. Door een kabinet te gedogen houd je je handen vrij. Je hoeft je niet vast te leggen op het afschaffen van het klimaatbeleid. Op die manier houd je Wilders in toom als hij het al te bond maakt. En daar zou (bijna) iedereen blij mee zijn. Zelfs veel mensen die op Wilders gestemd hebben. Een meerderheid van zijn stemmers blijkt zich zorgen te maken om het klimaat. Zo blijkt uit onderzoek.
Al zal Wilders zelf deze onderzoekers wel weer niet geloven.
(Afbeelding: billen met cellulitis door Félix Valloton, schilderij 1884)
RA 01-12-’23