Het college van Burgemeester en Wethouders wil voetgangers meer ruimte geven in het centrum van Nijmegen en daarvoor moet ook de fiets ruimte inleveren. Wie de dagelijkse chaos ziet in het centrum kan zich daar iets bij voorstellen. Voetgangers schrikken zich van tijd tot tijd rot omdat ze plots worden gepasseerd door een fietser. Fietsers klagen wellicht wat minder, maar worden steeds geïrriteerd door die voetgangers die kriskras over straat lopen, ineens oversteken of zelfs breeduit over de hele weg lopen. Voor wie het zich nog niet realiseerde: op veel straten in de binnenstad mag je fietsen. Ja, ook tijdens de winkel uren.
Ooit heeft een college van lang geleden het Centrum 2000 plan bedacht. Die 2000 slaat op het jaar waarin het uitgevoerd zou moeten zijn, dus jullie kunnen inschatten hoe lang geleden dat was. In dat plan was er geen ruimte voor fietsers in de binnenstad. Die zouden hun stalen ros moeten parkeren aan de rand van de stad. Na veel protesten werd daarvan afgezien, maar aan de inrichting van het centrum veranderde niets meer. En dus ziet het centrum van Nijmegen er (nog steeds) uit als een voetgangersgebied, maar wel een waarin je op veel plaatsen mag fietsen.
Het vreemde is dat in de discussie over de fiets in de binnenstad dit aspect totaal over het hoofd wordt gezien. Het gaat vooral over de routes voor fietsers en voetgangers, maar niet over de vormgeving. Maar als bezoekers van het centrum – of het nu fietsers of voetgangers zijn – niet snappen dat ze op elkaar moeten rekenen, zullen er conflicten blijven.
Blijft het probleem dat beiden ook rekening moeten houden met elkaar. In feite is er in het centrum nu sprake van “shared space”. Dat is Engels voor “we regelen niets”, zodat de verkeersdeelnemers het zelf moeten uitzoeken en dus wel op moeten letten. Dat werkt natuurlijk alleen als de verkeersdeelnemers bij de les zijn. Maar winkelend publiek is in de regel met andere zaken bezig: de etalage van de modezaak of zojuist gekochte broodje met een blikje drank bijvoorbeeld. Dan ook nog op fietsers letten, terwijl verder niets erop wijst dat je daar rekening mee moet houden werkt dus niet.
Daarbij komt dat veel fietsers uit zichzelf niet snel geneigd zijn rekening te houden met voetgangers. Ze lijken altijd haast te hebben en het wandelend publiek verandert dan al snel in obstakels. Kortom ook geen goede insteek om een shared space ruimte binnen te gaan. Er is dus een slimme manier nodig om het wandelend publiek en fietsers op elkaar attent te maken. Dat kun je natuurlijk doen door een fietsstrook aan te leggen. Maar die wordt door fietsers dan vaak geïnterpreteerd als fietssnelweg en dat leidt in de binnenstad ook vooral tot ongelukken.
De betrokken wethouders willen met de stad in discussie over de fietsroutes. Hopelijk zien ze op tijd in dat de inrichting van die routes minstens zo belangrijk is. Hoe zorg je voor een redelijke doorstroming voor fietsers zonder dat ze hun snelheid te ver opvoeren?
29-02-24 RA